Sử dụng thuốc kháng sinh trị mụn là một giải pháp hiệu quả, giúp giảm viêm, dịu sưng và giảm nguy cơ để lại sẹo, nhất là với tình trạng mụn nhọt, viêm tấy đỏ có liên quan đến vi khuẩn trên da. Tuy nhiên, phương pháp trị mụn bằng thuốc kháng sinh này cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng trên từng trường hợp cụ thể dựa trên chỉ định của các bác sĩ da liễu. Bài viết dưới đây sẽ mang đến cho bạn cái nhìn tổng quát nhất về liệu pháp kháng sinh trong điều trị mụn.
Thuốc kháng sinh trị mụn là gì?
Thuốc kháng sinh trị mụn tức là các loại thuốc kháng sinh có thể được sử dụng để điều trị một số loại mụn như mụn viêm, mụn mủ, mụn nang… Kháng sinh được định nghĩa là những chất có nguồn gốc vi sinh vật hoặc sản phẩm của chúng, có khả năng tiêu diệt vi khuẩn hay kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn một cách đặc hiệu.
Kháng sinh trị mụn bao gồm các loại thuốc dạng bôi, kháng sinh điều trị mụn dạng uống có chứa các hoạt chất thích hợp đặc hiệu có tác dụng giảm bớt tình trạng viêm sưng nóng đỏ, cũng như hạn chế sự phát triển của các căn nguyên phát sinh mụn nhọt ở mỗi bệnh nhân cụ thể.
Cơ chế trị mụn của thuốc kháng sinh
Hiện nay, việc sử dụng thuốc kháng sinh để trị mụn là tương đối phổ biến, vậy công dụng của chúng là gì, hãy cùng tìm hiểu bạn nhé!
Mụn trứng cá phát triển khi các nang lông hoặc lỗ chân lông bị tắc nghẽn bởi da chết hoặc dầu. Có nhiều yếu tố dẫn đến sự hình thành của mụn trứng cá, ví dụ như có da dầu, thay đổi hoặc mất cân bằng nội tiết tố, di truyền học, viêm nhiễm, tiếp xúc với ánh sáng mặt trời quá nhiều và một số loại thuốc gây dị ứng..Tuy nhiên, vi khuẩn cũng đóng một vai trò nhất định, tiêu biểu là Cutibacterium acnes gây mụn ở tuổi vị thành niên, hay Staphylococcus epidermis làm gia tăng tình trạng viêm sưng đỏ của mụn. Chính vì thế, các thuốc kháng sinh có khả năng tiêu diệt hay kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn một cách đặc hiệu, từ đó trở nên vô cùng hữu ích trong điều trị tình trạng mụn trứng cá liên quan đến các vi khuẩn có mặt trên da.
Các loại thuốc kháng sinh trị mụn phổ biến hiện nay
Hiện tại, kháng sinh trị mụn được phân làm hai loại phổ biến đó là thuốc kháng sinh điều trị mụn dạng bôi và thuốc kháng sinh điều trị mụn dạng uống, chi tiết cụ thể sẽ được làm rõ ở nội dung dưới đây:
Các thuốc kháng sinh dạng bôi điều trị mụn trứng cá
Thuốc kháng sinh tại chỗ có nhiều dạng như dạng gel, dạng kem dưỡng da và miếng đệm. Những thuốc này có tác dụng tốt nhất với mụn viêm, phát triển khi vi khuẩn xâm nhập vào lỗ chân lông bị tắc. Hai loại thuốc kháng sinh dạng bôi thường sử dụng nhiều nhất là Clindamycin và Erythromycin.
Clindamycin
Erythromycin
Đây là hoạt chất bạn có thể dễ dàng bắt gặp trong rất nhiều thuốc bôi mụn được các bác sĩ da liễu tin dùng như Erylik, Erythrogen, Medskin, Mibery gel.. Erythromycin ảnh hưởng tới hầu hết các loại vi khuẩn gây mụn, làm giảm lượng vi khuẩn tập trung trên nang lông nên làm giảm tình trạng viêm chân lông, da không còn xuất hiện mụn trứng cá.
Thuốc kháng sinh trị mụn dạng uống
Thuốc kháng sinh dạng uống được khuyến cáo sử dụng cho tình trạng mụn trứng cá từ vừa đến nặng đáp ứng kém với các thuốc kháng sinh dạng bôi tại chỗ hoặc các phương pháp điều trị khác.
Các loại thuốc kháng sinh dạng uống thường được sử dụng
Thông thường, lựa chọn đầu tiên để điều trị mụn trứng cá là tetracycline (minocycline, doxycycline) hoặc macrolide (erythromycin, azithromycin). Macrolide có thể là một lựa chọn cho những người không thể dùng tetracycline, bao gồm cả phụ nữ mang thai và trẻ em dưới 8 tuổi. Tuy nhiên, các bác sĩ có thể kê toa một cách linh hoạt trong tình trạng bệnh nhân không thấy cải thiện.
Có rất nhiều nghiên cứu đã được tiến hành để so sánh tác dụng giữa các loại kháng sinh điều trị mụn dạng uống, nhưng kết quả có thể tóm lược lại như sau: Trong khi Azithromycin có hiệu quả nhanh, các Tetracycline (đặc biệt là Doxycycline, Minocycline, và hiện nay là Sarecycline) vẫn là lựa chọn điều trị đầu tiên được ưa chuộng đối với mụn trứng cá do tính an toàn và hiệu quả đã được thiết lập.
Không có một loại kháng sinh nào được chứng minh là vượt trội hơn một loại kháng sinh khác. Thay vào đó, mỗi loại có liên quan đến các tác dụng phụ khác nhau và lựa chọn điều trị dựa trên tình trạng của bệnh nhân và liệu trình của bác sĩ đề ra.
Những lưu ý khi sử dụng thuốc kháng sinh đường uống
Tương tự như thuốc kháng sinh dạng bôi, các bác sĩ da liễu khuyến cáo mọi người tuyệt đối không nên tự ý sử dụng thuốc kháng sinh uống. Kết hợp thuốc với benzoyl peroxide hoặc retinoids có thể giúp việc điều trị hiệu quả hơn và duy trì kết quả sau khi kết thúc liệu trình.
Để giảm nguy cơ kháng thuốc kháng sinh, điều quan trọng là phải dùng thuốc kháng sinh uống trong thời gian ngắn nhất có thể. Tuy nhiên, điều này còn gây tranh cãi vì quan điểm trước đây cho rằng một liệu trình dài hơn hoặc lặp lại có thể cải thiện kết quả rõ rệt hơn. Nhưng thực tế, nhiều nghiên cứu cho thấy rằng việc điều trị với liều xung trong thời gian ngắn hoàn toàn có thể mang lại kết quả tương đương với một quá trình điều trị kéo dài hơn theo tiêu chuẩn.
Sử dụng thuốc kháng sinh điều trị mụn có thể gặp những phản ứng phụ nào?
Bên cạnh nhiều người có khả năng dung nạp kháng sinh tốt thì còn có những tác dụng phụ xảy ra trên những bệnh nhân có cơ địa mẫn cảm. Các tác dụng phụ tiềm ẩn khác nhau tùy thuộc vào loại kháng sinh mà một người nào đó đang sử dụng
Thuốc kháng sinh dạng bôi có thể gây ra :
- Khô hoặc kích ứng nhẹ
- Bong da
- Viêm da tiếp xúc do dị ứng
Thuốc kháng sinh dạng uống có thể gây ra:
- Nhiễm trùng nấm men
- Các triệu chứng tiêu hóa, chẳng hạn như buồn nôn, nôn mửa hoặc tiêu chảy
- Đổi màu răng vĩnh viễn
- Da nhạy cảm hơn với tia UV
- Tương tác với các loại thuốc và dược phẩm khác
Sốc phản vệ, tức phản ứng dị ứng nghiêm trọng đe dọa tính mạng, có thể xảy ra nhưng thực tế là rất hiếm, người bệnh có các triệu chứng xuất hiện đột ngột như lo lắng bồn chồn, thở khò khè, nhịp tim nhanh, tím tái… Chính vì thế, người bệnh tuyệt đối không được tự ý sử dụng thuốc kháng sinh điều trị mụn mà không có chỉ định của bác sĩ và không có sự theo dõi của nhân viên y tế trong quá trình dùng thuốc.
Khi nào nên sử dụng thuốc kháng sinh trị mụn?
Điều đầu tiên và quan trọng nhất cần lưu ý đó là chỉ sử dụng thuốc kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ. Thuốc kháng sinh có hiệu quả điều trị hay không phụ thuộc vào loại mụn của bạn.
Các thuốc kháng sinh có tác dụng với hầu hết các loại mụn viêm, bao gồm mụn đỏ, mụn mủ và mụn nang nhẹ. Tuy nhiên, chúng có thể không cần thiết đối với mụn nang nặng hoặc mụn viêm phụ thuộc nhiều vào hormone. Ngoài ra, các bác sĩ da liễu thường không kê đơn thuốc kháng sinh để điều trị mụn đầu đen và mụn đầu trắng.
Bên cạnh đó, các chuyên gia không chỉ dựa trên tình trạng mụn của bạn mà còn căn cứ và thể trạng, sức khỏe, tiền sử bệnh lý của mỗi cá nhân để lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp nhất, cũng như quyết định có sử dụng kháng sinh trị mụn hay không và dùng như thế nào. Chính vì thế cách tốt nhất để biết tình trạng mụn của bản thân có cần thiết phải sử dụng kháng sinh để điều trị hay không là đến gặp bác sĩ để nhận được sự tư vấn.
Trên đây là những hiểu biết cơ bản chúng tôi mang đến cho bạn về việc sử dụng thuốc kháng sinh để điều trị mụn. Nếu bạn chưa biết địa chỉ trị mụn ở tphcm và băn khoăn liệu phương pháp điều trị này có phù hợp với tình trạng mụn viêm của mình không, hãy tìm đến O2 SKIN chi nhánh gần nhất để được các bác sĩ chuyên khoa da liễu thăm khám và tư vấn cụ thể nhé.
Câu hỏi thường gặp
Câu 1: Có nên tự mua thuốc kháng sinh chống viêm tiêu sưng khi bị mụn viêm?
Câu trả lời là không. Mặc dù thuốc kháng sinh điều trị mụn được sử dụng tương đối phổ biến, cũng như rất dễ dàng để mua được bên ngoài nhà thuốc, nhưng việc tự ý sử dụng thuốc kháng sinh điều trị mụn trong khi không có chỉ định của bác sĩ là vô cùng nguy hiểm. Bên cạnh một số phản ứng dị ứng từ nhẹ đến nghiêm trọng mà bệnh nhân có thể gặp phải, việc sử dụng kháng sinh trị mụn không đúng chỉ định còn góp phần gây nên sự kháng thuốc nói chung.
Câu 2: Uống thuốc kháng sinh điều trị mụn như thế nào để giảm tác dụng phụ?
Việc sử dụng các thuốc kháng sinh chống viêm tiêu sưng để điều trị mụn vừa mang lại hiệu quả nhưng cũng đồng thời có thể dẫn đến nguy cơ mắc phải các phản ứng phụ từ nhẹ đến nặng trong quá trình dùng thuốc. Để giảm tác dụng phụ của kháng sinh trị mụn đường uống, điều kiện tiên quyết khi dùng thuốc là phải tuân theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa da liễu dựa trên tình trạng mụn, thể trạng và tiền sử bệnh lý của bản thân. Bên cạnh đó, theo dõi sát tình trạng cơ thể khi sử dụng các thuốc kháng sinh chống viêm tiêu sưng nói trên, khi phát hiện các triệu chứng bất thường lập tức báo ngay cho bác sĩ điều trị để nhận được sự tư vấn cần thiết.
