Trị sẹo rỗ là một quá trình khó khăn, tốn rất nhiều thời gian, công sức, tiền bạc cũng như sự kiên trì của chính người được điều trị. Sẹo rỗ mức độ càng nặng, càng không sớm điều trị thường rất khó để xử lý. Hiện nay có rất nhiều phương pháp cách thức trị sẹo rỗ, không có cách điều trị duy nhất nào là tốt nhất cho mọi người. Điều trị sẹo rỗ cần cần sự kết hợp rất nhiều yếu tố và phương pháp. Để lựa chọn cho mình cách điều trị sẹo rỗ tốt nhất, hãy cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây nhé!
Sẹo rỗ là gì? Các loại sẹo rỗ
Sẹo rỗ hay sẹo lõm ( Atrophic scars) là một loại sẹo bên cạnh các loại sẹo khác như sẹo lồi- phì đại ( Hypertrophic scars) , sẹo co rút.
Sẹo rỗ là loại sẹo mụn trứng cá phổ biến nhất, gây ra bởi sự phá hủy và mất collagen ở lớp hạ bì và biểu hiện dưới dạng các vết lõm trên da. Tình trạng viêm phá hủy ở lớp hạ bì sâu và sự co lại sau đó được cho là dẫn đến sự xuất hiện của vết lõm.
Để trị sẹo rỗ một cách hiệu quả, bạn cần biết loại sẹo rỗ mình đang gặp phải là dạng nào. Dựa vào hình dáng, kích thước, sẹo rỗ có thể được phân loại thành 3 loại chính như sau: sẹo đáy nhọn, sẹo lăn và sẹo đáy vuông:
- Sẹo đáy nhọn (Ice pick scars) – hay còn gọi là sẹo lỗ, thường hẹp (<2mm), các đường sâu, ranh giới rõ ràng, có thể kéo dài đến lớp hạ bì sâu hoặc mô dưới da. Sẹo đáy nhọn thường rộng hơn ở bề mặt biểu mô và thon dần khi chúng đi sâu hơn.
- Sẹo lăn ( Rolling scars) – Sẹo lăn thường rộng hơn (4 đến 5 mm) và nông hơn sẹo đáy nhọn, chúng tạo ra hình dạng nhấp nhô ở vùng da bình thường khác. Sự trồi lên và xẹp xuống của bề mặt da là do sự gắn kết sợi bất thường của lớp bì với lớp dưới da.
- Sẹo đáy vuông (Boxcar scars) – Sẹo Boxcar ở gốc rộng hơn sẹo đáy nhọn và không thon dần xuống. Những vết lõm trên da hình bầu dục từ tròn đến bầu dục này có rìa sắc nét và có thể nông (<0,5 mm) hoặc sâu (> 0,5 mm)
Cần chú ý gì trước khi lựa chọn phương pháp trị sẹo rỗ?
Trị sẹo rỗ trước hết nên tiến hành đánh giá một cách cá nhân hoá và toàn diện về các mặt như mối quan tâm, mong đợi, bệnh sử của người cần điều trị để có được những lựa chọn điều trị cá nhân hoá tối ưu nhất cho khách hàng. Chúng ta có thể xem xét một số yếu tố sau đây:
- Mối quan tâm cụ thể của bệnh nhân về sự xuất hiện của sẹo và kết quả điều trị mong muốn
- Tình trạng mụn trứng cá (giải quyết mụn trứng cá được ưu tiên trước khi điều trị sẹo mụn) (xem ‘Biện pháp phòng ngừa’ bên dưới)
- Tiền sử điều trị mụn trứng cá bao gồm sử dụng isotretinoin (sử dụng isotretinoin gần đây có thể ảnh hưởng đến việc chữa lành vết thương) (xem phần ‘Thận trọng’ bên dưới)
- Tiền sử vết thương kém lành, hình thành sẹo lồi hoặc tăng sắc tố sau viêm. Tiền sử mắc các rối loạn da khác
- Đánh giá loại sẹo, màu sắc sẹo, độ sâu, vị trí của sẹo
Bạn có thể thấy việc điều trị sẹo cần sự tổng hợp rất nhiều yếu tố khác nhau từ phía người cần điều trị cũng như bác sĩ chỉ định. Vì vậy bạn nên đến các cơ sở phòng khám da liễu uy tín để được thăm khám và tư vấn cách trị sẹo rỗ một cách đúng và tối ưu nhất cho bản thân.
Các phương pháp trị sẹo rỗ chuẩn y khoa hiệu quả nhất hiện nay
Hiện nay với sự phát triển của khoa học và công nghệ trong y học, ngày càng xuất hiện rất nhiều phương pháp trị sẹo rỗ tiên tiến, an toàn và hiệu quả cao. Sau đây là một số phương pháp trị sẹo rỗ chuẩn y khoa mà bạn có thể sử dụng
Chăm sóc da tại nhà bằng thuốc trị sẹo
Thuốc trị sẹo rỗ trên thị trường hiện này có rất nhiều loại, hiệu quả mang lại cũng có nhiều sự khác biệt. Một số loại kem trị sẹo Nhật có thể kể đến như: kem trị sẹo Gentacin, kem trị sẹo Nhật Rashuria HP…..Một số sản phẩm từ Thụy sĩ như Strataderm, Stratamed. Ngoài ra còn rất nhiều sản phẩm bôi trị sẹo khác. Sử dụng kem chống nắng có thể giúp hạn chế sự tương phản giữa da không sẹo và sẹo. Một số loại kem y học, chẳng hạn như những loại có chứa axit azelaic hoặc axit hydroxyl, cũng có thể hữu ích.
Tiêm chất độn mô mềm (Fillers).
Tiêm collagen, chất béo hoặc các chất khác dưới da có thể làm căng da trên các vết sẹo lõm. Mục đích là làm cho các vết sẹo ít được chú ý hơn. Kết quả chỉ là tạm thời, vì vậy cần phải điều trị lặp lại để giữ được hiệu quả. Phương pháp này có ít rủi ro thay đổi màu da.
Tiêm steroid
Tiêm steroid vào một số loại sẹo lồi có thể cải thiện vẻ ngoài của làn da.
Tái tạo bề mặt bằng laser
Phương pháp này ngày càng phổ biến và thường được sử dụng trên các vết sẹo đã từng được điều trị bằng phương pháp mài da. Kỹ thuật này làm tăng nguy cơ tác dụng phụ đối với những người có làn da sẫm màu hoặc tiền sử bị sẹo lồi.
Các phương pháp dựa trên năng lượng khác
Các nguồn ánh sáng xung và thiết bị tần số vô tuyến giúp làm mờ sẹo mà không làm tổn thương lớp da bên ngoài. Kết quả rất tinh tế và bạn có thể cần điều trị lặp lại.
Peel da hay lột da hoá học (Chemical Peel)
Bác sĩ bôi dung dịch hóa học lên mô sẹo để loại bỏ lớp da trên cùng và giảm thiểu sự xuất hiện của sẹo sâu hơn. Bạn có thể lặp lại các lần lột nhẹ và trung bình để duy trì kết quả. Bạn chỉ có thể có một vỏ sâu. Các tác dụng phụ có thể xảy ra bao gồm thay đổi màu da, đặc biệt là với các loại thuốc lột sâu được sử dụng trên da sẫm màu.
Lăn kim trị sẹo rỗ
Bác sĩ sẽ lăn một thiết bị có gắn kim trên da để kích thích sự hình thành collagen ở mô bên dưới. Đây là một kỹ thuật an toàn, đơn giản và có thể hiệu quả để trị sẹo mụn. Nó có nguy cơ làm đổi màu da tối thiểu. Kết quả rất nhỏ và bạn có thể cần điều trị lặp lại.
Liệu pháp lăn kim Microneedling có thể được kết hợp với nhiều các phương pháp điều trị bổ trợ, bao gồm huyết tương giàu tiểu cầu ( PRP) , Vitamin C và axit glycolic để tăng cường cải thiện trong chữa trị các vết sẹo mụn trứng cá cho thấy nhiều kết quả tích cực và hiệu quả.
Phẫu thuật trị sẹo rỗ
Bằng cách sử dụng một thủ thuật nhỏ được gọi là cắt đáy sẹo rỗ, bác sĩ của bạn sẽ cắt các vết sẹo mụn riêng lẻ và sửa chữa vết thương bằng chỉ khâu hoặc ghép da. Bác sĩ sẽ đưa kim vào dưới da để nới lỏng các sợi bên dưới vết sẹo.
OnabotulinumtoxinA (Botox) làm đầy sẹo rỗ
Đôi khi vùng da xung quanh bị sẹo mụn. Tiêm Botox giúp thư giãn vùng da xung quanh, có thể cải thiện sự xuất hiện của sẹo mụn. Kết quả chỉ là tạm thời, vì vậy cần phải điều trị lặp lại để giữ được hiệu quả.
Cắt đáy sẹo rỗ là phương pháp trị sẹo phổ biến hiện nay. Tuy nhiên, không ai biết chính xác cắt đáy sẹo rỗ giá bao nhiêu. Mức giá phụ thuộc vào các yếu tố như độ nặng nhẹ của sẹo, chuyên môn tay nghề của bác sĩ… Phòng khám O2 SKIN là một địa chỉ uy tín mà bạn có thể tham khảo.
Phương pháp trị sẹo rỗ nào hiệu quả nhất cho bạn?
Như các bạn đã biết, sẹo rỗ được phân loại thành nhiều loại, mỗi loại lại có những đáp ứng điều trị từng phương pháp khác nhau và phụ thuộc vào cơ địa mỗi người. Trên một khuôn mặt bị mụn trứng cá, có thể hình thành đa dạng rất nhiều loại sẹo khác nhau vì vậy hiện nay, không có phương pháp điều trị duy nhất nào loại bỏ hoàn toàn sẹo mụn.
Vậy nên, phương pháp tiếp cận đa phương thức đối với các vết sẹo mụn trứng cá trên khuôn mặt cho thấy nhiều khả năng mang lại kết quả tốt nhất cho việc điều trị. Phương pháp tiếp cận tập trung đem lại kết quả lý tưởng nhất bằng đa phương thức ( theo Uptodate) đối với các vết sẹo rỗ có thể được tóm tắt trong ba bước chính như sau:
- Bước 1 – Giai đoạn điều trị ban đầu bao gồm điều trị ban đỏ bên trong vết sẹo (nếu có) và điều trị tập trung để nhắm mục tiêu các vết sẹo riêng lẻ có khả năng kháng lại các quy trình tái tạo collagen
- Bước 2 – Quy trình tái tạo collagen (với tiêu chuẩn vàng là tái tạo bề mặt toàn bộ khuôn mặt bằng laser bóc tách truyền thống)
- Bước 3 – Các phương pháp điều trị bổ sung được thiết kế để giải quyết các vết sẹo kháng và làm tăng kết quả của quy trình tái tạo collagen (ví dụ, tiêm chất làm đầy mô mềm, điều trị laser phân đoạn không nguyên bào hoặc cắt bỏ bổ sung)
Mỗi các bước trong quy trình trên có thể sử dụng các phương pháp trị sẹo rỗ đơn lẻ hoặc kết hợp với nhau tuỳ vào đánh giá và chỉ định của chuyên gia da liễu. Bạn hãy lựa chọn các cơ sở thẩm mỹ da liễu chất lượng để được thực hiện một quá trình điều trị hoàn chỉnh và đạt hiệu quả nhất.
Quy trình tiếp cận đa phương thức trên thường được chỉ định cho các tình trạng sẹo rỗ toàn khuôn mặt, phức tạp với đa dạng các loại sẹo. Nếu bạn chỉ sẹo rỗ đơn lẻ không cần quy trình tái tạo toàn bộ như trên, bạn có thể tham khảo một số cách lựa chọn sau:
- Sẹo chân nhọn ( Ice Pick Scars) – Kỹ thuật cắt bỏ cú đấm hoặc CROSS
- Sẹo chân vuông Boxcar – tái tạo da bằng hoá chất đối với các vết sẹo nhỏ, phẫu thuật với vết cắt hình elip hoặc đục lỗ, nâng cao hoặc mài da khu trú
- Sẹo lăn (Rolling) – bóc tách hoặc tiêm chất làm đầy mô mềm
Trị sẹo rỗ thất bại là vì sao?
Trị sẹo rỗ là quá trình đôi khi rất khó khăn và không đạt hiệu quả như mong muốn. Có rất nhiều lý do thất bại khi tiến hành các phương pháp trị sẹo rỗ. Bạn có thể thấy một số lý do như sau:
- Lựa chọn sai phương pháp điều trị.
- Do chăm sóc da sau điều trị sai cách.
- Do tình trạng cơ địa, tuổi tác, bệnh lý.
- Không tuân thủ quy trình điều trị.
- Lựa chọn sai cơ sở điều trị hoặc người điều trị.
Câu hỏi thường gặp
Trị sẹo rỗ có hết hoàn toàn không?
Đầu tiên chúng ta phải khẳng định là sẹo hiếm khi và gần như không thể biến mất hoàn toàn. Mục tiêu trong điều trị sẹo rỗ là làm cho vết sẹo nhỏ hơn hoặc ít đáng chú ý hơn, tiến đến gần như không thể nhận thấy được. Để đạt được như mục tiêu điều trị, việc điều trị mụn phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
- Loại, kích thước và vị trí của sẹo.
- Vết sẹo có làm bạn đau hay ảnh hưởng đến khả năng cử động của bạn hay không.
- Tuổi của bạn và tuổi của vết sẹo.
Ai hay bị sẹo rỗ?
Một số người có nhiều khả năng nhìn thấy sẹo hơn khi mụn sạch. Nguy cơ tăng lên khi một người:
- Có mụn viêm (sưng, đỏ và đau): Những mụn này thường bao gồm mụn nang và nốt sần. Loại mụn này có xu hướng ăn sâu vào da làm tổn thương da.
- Trì hoãn hoặc không điều trị mụn viêm: Một người bị mụn viêm càng lâu thì nguy cơ bị sẹo càng cao.
- Lấy, nặn hoặc nặn mụn: Điều này làm tăng tình trạng viêm nhiễm, làm tăng nguy cơ để lại sẹo.
- Có một người thân cùng huyết thống đã phát triển các vết sẹo do mụn trứng cá.Các gen đóng một vai trò lớn.
Mặc dù chúng ta biết điều gì làm tăng nguy cơ phát triển sẹo mụn của một người, nhưng không thể dự đoán ai sẽ bị sẹo mụn. Ngay cả những người có tất cả các yếu tố nguy cơ có thể không bị sẹo. Tuy nhiên, nó có thể ngăn ngừa sẹo mụn bằng cách điều trị mụn hiệu quả. Chờ đợi để điều trị mụn trứng cá cho đến khi nó trở nên nghiêm trọng có thể dẫn đến sẹo trên diện rộng
