Tuổi dậy thì là giai đoạn rất dễ phát sinh mụn trứng cá do những thay đổi cả trong và ngoài cơ thể, chính vì thế các cách trị mụn tuổi dậy thì là vấn đề rất được các thanh thiếu niên độ tuổi này quan tâm. Trong khuôn khổ bài viết này, hãy cùng tìm hiểu về những cách trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì hiệu quả với làn da của bạn nhé!
Khái quát về mụn trứng cá tuổi dậy thì
Để hiểu rõ được các cách trị mụn hiệu quả nhất ở tuổi dậy thì, ta cần biết được khái quát về tình trạng mụn trứng cá ở lứa tuổi này.
Nguyên nhân gây mụn trứng cá tuổi dậy thì
Khi bước vào tuổi dậy thì, cơ thể của bạn có rất nhiều thay đổi, một trong số đó chính là sự thay đổi về lượng nội tiết tố trong cơ thể. Chính vì các hormone được tiết ra nhiều hơn dẫn đến việc tuyến bã nhờn trên da cũng được kích thích tiết ra nhiều dầu hơn. Lượng dầu nhiều hơn so với bình thường tồn tại trên da sẽ gây tắc nghẽn các lỗ chân lông, và từ đó gây ra mụn trứng cá. Bên cạnh đó, còn có các nguyên nhân khác như stress, kinh nguyệt, cũng dẫn đến sự thay đổi nội tiết tố và tạo ra mụn. Ngoài ra, mụn trứng cá ở tuổi dậy thì cũng mang yếu tố di truyền từ bố mẹ sang con cái.
Các loại mụn trứng cá tuổi dậy thì
Nhìn chung, mụn ở tuổi dậy thì cũng bao gồm các loại giống như mụn trứng cá thông thường, chủ yếu gồm:
- Mụn đầu trắng được tạo ra khi thành nang phồng lên do bị tắc nghẽn mà chưa bị viêm đỏ
- Mụn đầu đen xuất hiện khi thành nang vùng lỗ chân lông bị hở bề mặt và thâm đen do tắc nghẽn bởi vi khuẩn và dầu, chuyển sang màu nâu khi tiếp xúc với không khí.
- Mụn nhọt là những nốt đỏ nổi lên với trung tâm màu trắng, phát triển khi các nang lông bị tắc rồi sau đó bị viêm nhiễm vi khuẩn.
Trong đó, mụn đầu trắng và mụn đầu đen là những loại dễ gặp và cũng dễ điều trị nhất.
Các cách trị mụn tại nhà ở tuổi dậy thì
Đối với thanh thiếu niên, những người ít có điều kiện đến các cơ sở chuyên khoa da liễu, có thể lựa chọn một số cách trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì bằng các sản phẩm thiên nhiên tại nhà đối với tổn thương mụn không quá nghiêm trọng.
Đắp mặt nạ mật ong và quế
Nghiên cứu cho thấy sự kết hợp giữa mật ong và bột quế có thể chống lại vi khuẩn gây mụn. Một số hợp chất tự nhiên nhất định trong những thực phẩm này có thể chống lại sự gia tăng của vi khuẩn Propionibacterium acnes và Staphylococcus epidermidis – những vi khuẩn có liên quan đến sự hình thành mụn trứng cá.
Thanh thiếu niên có thể cân nhắc sử dụng mặt nạ mật ong và quế một hoặc hai lần một tuần như một cách trị mụn ở tuổi dậy thì.
Đây là cách bạn có thể chuẩn bị mặt nạ:
- Trộn một thìa cà phê bột quế với một thìa mật ong.
- Rửa sạch mặt, thấm khô rồi thoa đều hỗn hợp lên mặt.
- Để hỗn hợp trong 20 phút và rửa sạch.
Tinh dầu trà
Nghiên cứu cho thấy rằng tinh dầu trà có thể làm giảm mức độ nghiêm trọng của mụn trứng cá ở những người bị mụn trứng cá nhẹ đến trung bình. Tinh dầu trà là một loại dầu thiết yếu và có nguồn gốc từ lá cây tràm trà (Melaleuca alternifolia), hoặc cây trà. Một nghiên cứu cho thấy rằng việc sử dụng 5% tinh dầu trà tại chỗ có thể giúp giảm cường độ của mụn trứng cá ở thanh thiếu niên tuổi dậy thì. Tuy nhiên tinh dầu trà có tác dụng chậm và một số chuyên gia nói rằng nó có thể cần ba tháng sử dụng để cho thấy kết quả rõ ràng.
Cách trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì bằng tinh dầu trà: Pha loãng tinh dầu trà với nước tại nhà có thể có rủi ro vì lượng dầu cao hoặc không kiểm soát được có thể gây ra các vấn đề về da. Ví dụ như một số người có thể bị phát ban, viêm da hoặc kích ứng da khi tiếp xúc với tinh dầu trà.
Do đó, sẽ an toàn hơn khi sử dụng các loại gel và sửa rửa mặt chiết xuất từ tinh dầu trà bán sẵn tại quầy vì chúng có khả năng chứa một lượng tinh dầu trà trong ngưỡng an toàn.
Trà xanh
Một số nghiên cứu cho rằng việc bôi gel hoặc kem có chiết xuất trà xanh tại chỗ có xu hướng làm giảm lượng bã dầu trên da do tuyến bã nhờn tiết ra, được cho là nguyên nhân chính gây nên mụn ở tuổi dậy thì. Điều này là do sự hiện diện của một nhóm các hợp chất gọi là polyphenol trong trà xanh. Polyphenol tác động lên dầu trong bã nhờn để giảm số lượng của chúng. Người ta không biết liệu trà xanh có thể hoạt động trong trường hợp mụn trứng cá nặng hay không, tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy rằng trà xanh có thể hữu ích trong các trường hợp bị mụn trứng cá nhẹ đến trung bình.
Cách trị mụn ở tuổi dậy thì nam nữ bằng trà xanh: Bạn có thể ngâm trà xanh trong nước nóng như khi pha để uống. Để trà nguội rồi dùng bông gòn thoa lên vùng da bị mụn. Lau khô bằng khăn. Hãy dùng một lần một ngày.
Cách trị mụn tuổi dậy thì bằng các phương pháp y khoa
Đối với các trường hợp mụn trứng cá mức độ vừa đến nghiêm trọng, tốt nhất nên sử dụng các cách trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì bằng thuốc bôi, thuốc uống cũng như là các phương pháp kỹ thuật cao.
Cách trị mụn trứng cá ở tuổi dậy thì bằng thuốc bôi ngoài da
Việc điều trị thường phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của vấn đề, trong đó thường sử dụng các loại thuốc như sau:
- Axit azelaic
- Benzoyl peroxide: Benzoyl peroxide làm giảm sản xuất dầu và có đặc tính kháng khuẩn. Nhưng hãy sử dụng cẩn thận, vì nó có thể khiến da bạn bị khô và bong tróc. (Nó cũng có thể tẩy trắng quần áo, khăn tắm và ga trải giường). Cố gắng sử dụng nó ngay trước khi đi ngủ.
- Axit glycolic
- Axit lactic
- Retinoids (thuốc có nguồn gốc từ vitamin A )
- Axit salicylic
- Resorcinol và lưu huỳnh, cũng như retinoid kê đơn và thuốc kháng sinh được kê đơn bôi lên da, có thể làm giảm mụn đầu đen, mụn đầu trắng và mụn mủ bị viêm.
- Clascoterone (Winlevi) là một loại kem bôi mới dùng hai lần mỗi ngày có tác dụng ngăn chặn cục bộ nội tiết tố androgen và chống viêm. Nó được FDA chấp thuận cho cả nam và nữ từ 12 tuổi trở lên.
- Đối với mụn trứng cá dai dẳng, thuốc kháng sinh (cả uống hoặc bôi ngoài da) thường được sử dụng. Một số loại thuốc kháng sinh có cả đặc tính kháng khuẩn và chống viêm. Chúng thường được kê đơn để sử dụng trong thời gian ngắn (thường là vài tháng).
Các cách trị mụn tuổi dậy thì bằng thuốc uống
Khi nhiều mụn mủ hoặc mụn nang xuất hiện trên mặt và phần trên cơ thể, bạn sẽ cần dùng thuốc đường uống.
- Isotretinoin (Absorica, Absorica LD, Accutane, Amnesteem, Claravis, Sotret) , một loại thuốc theo toa bạn dùng bằng đường uống, có thể giúp kiểm soát mụn trứng cá nặng, đặc trưng bởi nhiều mụn nang lớn trên mặt, cổ, thân trên và sẹo.
- Spironolactone (Aldactone) là một loại thuốc ngăn chặn hormone, có thể là một cách trị mụn tuổi dậy thì nữ hiệu quả.
- Vì mụn có liên quan đến nội tiết tố nên một số loại thuốc tránh thai ( thuốc tránh thai ) có thể hữu ích. Nhưng không phải tất cả các loại thuốc tránh thai đều ngăn ngừa mụn trứng cá, và một số loại còn làm cho tình trạng mụn trở nên tồi tệ hơn.
Cách trị mụn tuổi dậy thì bằng phương pháp kỹ thuật cao
Ngoài những cách đã nêu trên, bác sĩ da liễu cũng có thể chi định một số phương pháp trị liệu đối với mụn trứng cá tuổi dậy thì như nặn mụn chuẩn y khoa, liệu pháp quang động, tẩy da chết, peel da hóa học….
Cách phòng ngừa mụn ở tuổi dậy thì
Cách trị mụn hiệu quả nhất ở tuổi dậy thì nói riêng và ở mọi lứa tuổi nói chung chính là phòng ngừa không để nó hình thành ngay từ đầu. Mặc dù không thể đảm bảo mụn sẽ không hình thành, nhưng đây là một số phương pháp hay sẽ giúp ích đáng kể cho làn da của bạn:
- Rửa mặt một hoặc hai lần mỗi ngày với nước và sữa rửa mặt dịu nhẹ dành cho từng loại da (sữa rửa mặt dành cho da thường, sữa rửa mặt cho da hỗn hợp thiên khô hoặc sữa rửa mặt cho da dầu).
- KHÔNG chà mặt bằng khăn hoặc xơ mướp; chúng sẽ gây kích ứng da của bạn và dễ bị vi khuẩn nếu không được rửa sạch thường xuyên.
- Nếu bạn trang điểm, hãy nhớ tẩy trang vào cuối ngày bằng sản phẩm tẩy trang không chứa dầu.
- Rửa mặt sạch sau khi tập thể dục để làm sạch lỗ chân lông và mồ hôi.
- Nếu bạn sử dụng keo xịt hoặc gel xịt tóc, hãy cố gắng tránh xa mặt của bạn, vì chúng cũng có thể làm tắc nghẽn lỗ chân lông. Nếu bạn có mái tóc dài chạm vào mặt, hãy gội đầu thường xuyên để tránh dầu.
- Để tóc che mặt và tránh đội mũ thấp nếu bạn có xu hướng thấy mụn trên trán.
- Tránh chạm hoặc nặn mụn hiện có để hạn chế kích ứng và lây lan vi khuẩn từ tay của bạn.
Chế độ ăn có ảnh hưởng đến việc hình thành mụn ở tuổi dậy thì không?
Một số nghiên cứu đã được công bố cho rằng chế độ dinh dưỡng cũng là một yếu tố nguy cơ ảnh hưởng đến việc hình thành mụn ở tuổi dậy thì, đồng thời đưa ra một số khuyến cáo như sau:
- Chọn thực phẩm có chỉ số đường huyết (GI) thấp như: ngũ cốc nguyên hạt, rau quả và trái cây giàu chất xơ.
- Hạn chế sữa trong chế độ ăn uống: Sữa có thể khiến thanh thiếu niên tiếp xúc với nội tiết tố và các hợp chất khác làm trầm trọng thêm tình trạng mụn ở tuổi dậy thì.
- Một chế độ ăn uống lành mạnh bổ sung axit béo omega-3 có thể làm giảm cường độ của mụn trứng cá vừa và nặng ở thanh thiếu niên. Một số nguồn axit béo omega-3 lành mạnh trong chế độ ăn uống là cá, hạt lanh, dầu hạt lanh, quả óc chó, đậu phụ và dầu đậu nành. Axit béo omega-3 có thể làm giảm việc sản xuất các hợp chất gây viêm trong cơ thể và sản sinh quá mức các tế bào da. Cuối cùng, điều này có thể giảm thiểu nguy cơ nổi mụn.
- Bổ sung vitamin trong chế độ ăn, đặc biệt là vitamin A và E.
